Cellulit, czyli tzw. „skórka pomarańczowa” od wielu lat jest przyczyną kompleksów kobiet na cały świecie. Zmaga się z nim prawie 90% powyżej 25 roku życia zarówno tych szczupłych, jak i tych tęższych. Zdarza się także, że cellulit dotyka mężczyzn. W związku z tym niemalże codziennie pojawiają się nowe propozycje walki z celullitem: kosmetyki, zabiegi na ciało, suplementy diety oraz wiele innych. Aby jednak omówić sposoby walki ze „skórką pomarańczową”, trzeba w pierwszej kolejności ustalić, czym ona jest i w jaki sposób powstaje.

Co to jest cellulit?

Termin „cellulit” po raz pierwszy został użyty w 1920 r. do określenia objawów „skórki pomarańczowej” na skórze. Za nieestetyczny wygląd skóry są odpowiedzialne zmiany zwyrodnieniowe tkanki podskórnej o charakterze obrzękowo-zwłóknieniowo-stwardnieniowym. Cellulit jest zaliczany do stanów patologicznych, choć są też opinie, że jest defektem kosmetycznym czy też terminem marketingowym. Zaawansowane stadium cellulitu może świadczyć, bowiem o poważnych zmianach chorobowych (powstawianie żylaków i/lub tworzenie się zakrzepów). Z tego powodu powinno się go traktować, jako sygnał, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Rzadko jest tak, że cellulit nie zmienia swojej formy i nie postępuje. Z reguły, jeśli już się pojawi, to – zaniedbany – bardzo szybko staje się coraz większym problemem.

Co jest przyczyną powstawania cellulitu?

Zazwyczaj przyczyną powstawania „skórki pomarańczowej” jest kilka czynników związanych ze złymi nawykami, chorobami czy brakiem aktywności fizycznej. Główna przyczyna leży w nieprawidłowym ukrwieniu organizmu oraz zaburzonej pracy naczyń krwionośnych i limfatycznych, których rola polega na odprowadzaniu toksycznych substancji z organizmu. W przypadku zdrowego człowieka są one odprowadzane bez większego problemu natomiast, jeśli są zaburzenia w układzie krwionośnym i limfatycznym dochodzi do ich odkładania w komórkach skóry i tkanki tłuszczowej.

Istotne znaczenie w rozwoju cellulitu mają też dieta, ruch oraz hormony – estrogeny. „Skórka pomarańczowa” dosyć często występuje u młodych kobiet zażywających doustne środki antykoncepcyjne, które działają na organizm, jakby kobieta była w ciąży. Nadmiar estrogenów prowadzi do rozrostu adipocytów (komórek tkanki tłuszczowej) i gromadzenia wody. Nieprawidłowy poziom estrogenów powoduje też zaburzenia krążenia. Efektem jest wzrost ciśnienia w naczyniach włosowatych, co powoduje wzrost przepuszczalności naczyń żylnych, a także zwalnia przepływ krwi, w wyniku czego dochodzi do powstawania obrzęków.

Oprócz wyżej wymienionych czynników istnieje sporo innych, które mają pośredni wpływ na powstawanie cellulitu. Zalicza się do nich m.in. stres, depresję, długotrwałe opalanie w solarium czy kąpiele w gorącej wodzie, a także choroby współistniejące (choroby układu krążenia, ginekologiczne, nefrologiczne czy zaburzenia metaboliczne i hormonalne), a także niektóre leki (m.in. estrogeny, leki przeciwhistaminowe). Niestety nie pomaga także wiek. Wraz z upływem lat zwalnia się tępo przemiany materii, a najwięcej tkanki tłuszczowej odkłada się na brzuchu.

Ważnym aspektem walki z cellulitem jest kompleksowość. Jeśli chcesz ją wygrać musisz podjąć następujące kroki:

1. Diagnostyka

Cellulit powstaje w różnych częściach ciała oraz może przybierać dwie formy: tłuszczową oraz wodną. Forma tłuszczowa jest częściej obserwowana u osób z nadwagą oraz ze skłonnościami do tycia i efektu jo-jo. Natomiast cellulit wodny pojawia się głównie u osób wysportowanych i szczupłych. Jego obraz kliniczny jest zróżnicowany w zależności od stadium rozwoju. Z tego powodu dobrze, aby przyjrzał mu się lekarz dermatolog lub medycyny estetycznej. Diagnostyka oparta jest na badaniu podmiotowym, przedmiotowym oraz na diagnostyce szczegółowej z wykorzystaniem specjalistycznego sprzętu.

Podczas badania podmiotowego zbierany jest wywiad na temat otyłości, cukrzycy i przewlekłej niewydolności kończyn dolnych u rodziców, wieku pierwszej miesiączki i jej zaburzeń, liczby ciąż i porodów, wieku pierwszych objawów przekwitania oraz stosowania hormonalnej terapii zastępczej, historii wagi pacjentki, nawyków żywieniowych, ilości przyjmowanych płynów, a także aktywności fizycznej.

W trakcie badania przedmiotowego lekarz natomiast ogląda i bada dotykiem okolice ciała objęte zmianami, zarówno w fazie spoczynkowej, jak i napięcia mięśni.

W badaniach diagnostycznych z zastosowanie sprzętu wyróżnia się kilka metod, m.in. antropometryczną, wydolności fizycznej, ultrasonografii skóry i tkanki podskórnej, wiedeokapilaroskopię i pomiary ukrwienia urządzeniem USG Dopplera, termografię komputerową, metodę bioimpedancji elektrycznej. Metody te pozwalają na lepsze oszacowanie zmian skóry w następstwie cellulitu, w tym znalezienie objawów zastojów i przewlekłej niewydolności żylnej, jak również monitorowanie postępów leczenia.

2. Zabiegi antycellulitowe

Współczesna kosmetologia oferuje szeroki wachlarz zabiegów antycellulitowytch, o zastosowaniu, których powinien zdecydować lekarz na podstawie wyników badań. Są one podzielone na:

medyczne (wykonywane wyłącznie przez lekarza): mezoterapia igłowa, lipoliza, liposukcja, karboksyterapia,

kosmetyczne (przeprowadzane przez kosmetologa lub kosmetyczkę): cellulogia – endermologia, jontoforeza, mezoterapia bezigłowa, ultradźwięki, presoterapia, lasoterapia, fale radiowe, elektrostymulacja, krioterapia, masaż, drenaż limfatyczny, body wrapping.

Do najczęściej wykonywanych zabiegów należą:

mezoterapia igłowa – polega na wstrzykiwaniu w skórę odpowiednio dobranych składników aktywnych, które poprawiają krążenie lub przyśpieszają spalanie tłuszczu. Dla uzyskania efektu zalecana jest seria 10-20 zabiegów z równoczesnym stosowaniem zabiegów fizykalnych.

cellulipoliza – polega na wkłuwaniu w tkankę tłuszczową dwóch cieniutkich igieł, a następnie przepuszczaniu między nimi prądu o niskiej częstotliwości. Pod jego wpływem następuje rozszerzenie naczyń, a także poprawia się przepływ krwi i przemiana materii. Dzięki temu z komórek znacznie szybciej usuwane są toksyny. Najlepiej poddać się 6 zabiegom.

karboksyterapia – polega na wprowadzeniu pod skórę dwutlenku węgla, który uszkadza komórki tłuszczowe, korzystnie działa na mikrokrążenie i dotlenienie komórek. Aby uzyskać zadawalające efekty zaleca się wykonanie 10-15 zabiegów.

endermologia – jedna z najskuteczniejszych metod leczenia cellulitu. Wykorzystuje się w niej dwie elektroniczne rolki umieszczone w hermetycznej komorze, które działają w połączeniu z podciśnieniem. Tworzone fałdy skóry masowane są w kilku kierunkach. Pacjent ubrany jest tej metodzie w specjalistyczny kostium, który chroni przed uszkodzeniem oraz zapewnia lepszy poślizg głowicy. Zaleca się wykonanie 14-20 zabiegów.

drenaż limfatyczny – specjalny masaż usprawniający krążenie limfy. Do stymulacji limfy wykorzystywana jest metoda ugniatania oraz powolnego pompowania ręcznego. Metoda ta pozwala na szybką eliminacje złogów i zanieczyszczeń, poprawia krążenie, zmniejsza obrzęki. Cykl drenażu limfatycznego obejmuje 10–20 zabiegów.

body wrapping – (szczelne owijanie ciała, bandażowanie) polega na aromatoterapii i bandażowaniu obciskającym. Przed zabiegiem zaleca się wykonanie peelingu. Obszary objęte cellulitem owija się specjalną folią lub bandażem. Nacisk folii na tkanki oraz naczynia limfatyczne powoduje wzrost ciśnienia w przestrzeniach międzykomórkowych, otwierając zastawki w naczyniach limfatycznych i żylnych. W ten sposób naczynia są przygotowane do odprowadzania płynów wraz z produktami przemiany materii. Zaleca się wykonanie 6-10 zabiegów.

3. Aktywność fizyczna 

Pamiętaj o regularnych ćwiczeniach, które prowadzą do spalenia tkanki tłuszczowej, poprawy krążenie krwi i limfy, dotlenienia komórek, pozbycia się przez organizm toksyn oraz wzrostu napięcia mięśni. Wśród najskuteczniejszych ćwiczeń na cellulit są treningi aerobowe (aerobik, jazda na rowerze czy pływanie). Aktywność fizyczna pomoże Ci także w utrzymaniu odpowiedniej masy ciała. Jest to więc ważny czynnik profilaktyczny, ponieważ nadmierne odkładanie się tłuszczu w tkance podskórnej sprzyja zaostrzeniu się cellulitu.

4. Prawidłowe odżywianie. Aby wygrać walkę ze „skórką pomarańczową” konieczne musisz przestrzegać nie tylko odpowiedniej diety, ale – przede wszystkim – bezwzględne ograniczyć w ciągu dnia ilość spożywanych kalorii do ilości niezbędnej do realizacji Twoich potrzeb energetycznych związanych z pracą i stylem życia. Twoja dieta powinna być bogata w warzywa i owoce (minimum 5 porcji), produkty wielozbożowe (chleb najlepiej razowy, brązowy ryż, razowy makaron, kasze), oleje roślinne, orzechy i nasiona dyni czy słonecznika. Musisz ograniczyć ilość spożywanego cukru, soli, produktów z białej mąki, wyeliminować tłuszcze zwierzęce i żywność wysoko przetworzoną ze sztucznymi barwnikami i konserwantami. Nie zapominaj o przyjmowaniu 2-3 l płynów dziennie w postaci wody niegazowanej niskosodowej, świeżych soków owocowych i warzywnych, herbat owocowych, herbaty zielonej. Ilość ta pozwala na wypłukanie toksyn z organizmu. Cellulit nie lubi mocnej czarnej herbaty, kawy i innych napojów zawierających kofeinę. Bardzo istotne jest zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. W grupie produktów kwasotwórczych znajduje się m.in. mięso czerwone i jego przetwory, a grupie produktów zasadotwórczych – przede wszystkim warzywa i owoce.

Do zaburzenia wspomnianej równowagi możesz doprowadzić wówczas, gdy wypijasz więcej niż 3 kawy dziennie, spożywasz czerwone mięso, wędliny i podroby częściej niż trzy razy w tygodniu, spożywasz ponad 50 g cukru rafinowanego czy słodyczy, wypalasz ponad 5 papierosów dziennie, nie jesz warzyw w dwóch posiłkach dnia, nie spożywasz owoców. Mnie zapominaj, że do powstawania cellulitu przyczynia się także alkohol.

5. Pielęgnacja ciała w domuWażną kwestią jest także dobór preparatów antycellulitowych do pielęgnacji ciała. Zwróć uwagę, aby zawierały wyciągi roślinne bogate we flawonoidy, saponiny i garbniki. Ich zadaniem jest uszczelnienie śródbłonka naczyń oraz poprawa przepływu krwi i limfy, co zapobiega przedostawaniu się płynu do przestrzeni międzykomórkowych i przeciwdziała obrzękom. Do roślin o tych właściwościach należą m.in.: bluszcz pospolity, kasztanowiec zwyczajny, mniszek lekarski, algi morskie zielone i brunatne, arnika górska, miłorząb japoński, bez czarny, winorośl właściwa, krwawnik pospolity, rumianek pospolity.Zabiegi w domu mają tę zaletę, że są zazwyczaj tańsze i możesz je wykonać w dowolnym czasie. Jednak kosmetyki, które są dostępne w drogeriach do użytku domowego, nigdy nie będą miały tak intensywnego działania, jak te, które zaaplikuje kosmetolog w gabinecie kosmetycznym. W pielęgnacji codziennej skóry dobrze sprawdzają się ponadto preparaty ze składnikami o działaniu lipolitycznym, dzięki którym będziesz przeciwdziałać zwyrodnieniu tkanki tłuszczowej. Są wśród nich m.in.: kofeina, teofilina, L-karnityna, jod, algi czy żeń szeń właściwy.

W walce z cellulitem w warunkach domowych dobrze sprawdza się masowanie ciała podczas kąpieli szorstką szczotką lub rękawicą z trawy morskiej. Dostępne są też gumowe szczotki, które stosuje się do wmasowywania preparatów przeciwdziałających powstawaniu „skórki pomarańczowej”. Korzystny wpływa ma również stosowanie natrysków naprzemiennie zimną i ciepłą wodą, zawsze kończąc zimną wodą. Przenikanie w głąb skóry aktywnych składników z nakładanych preparatów antycellulitowych zwiększa wykonanie przynajmniej dwa razy w tygodniu peelingu ciała. Ma on za zadanie usunąć zrogowaciały naskórek, pobudzić mikrokrążenie oraz zmiękczyć skórę. Peeling może być zarówno drobno-, jak i gruboziarnisty. W celu uzyskania jeszcze lepszych efektów po zakończeniu masażu antycellulitowego posmaruj skórę preparatami hamującymi rozwój cellulitu. Następnie poleż z nogami podniesionymi przez około 20 minut.

Walka z cellulitem stała się jednym z głównych problemów młodych kobiet XXI wieku. Bogactwo metod i środków wspomagających odchudzanie sprawiają, że wybranie jednej skutecznej metody jest bardzo skomplikowane. Ponadto wybranie tylko jednej metody nie prowadzi do wygranej walki ze „skórką pomarańczową. Musisz do tego podejść kompleksowo. Przed rozpoczęciem batalii o ciało pozbawione „skórki pomarańczowej” warto skonsultować się z lekarzem lub kosmetologiem, a także z dietetykiem.

Autor: dr Jolanta Flejszar-Olszewska

Bibliografia:

1. K. Janda, A. Tomikowska (2014): Cellulit – przyczyny, profilaktyka, leczenie. Roczniki Pomorskie Akademii Medycznej w Szczecinie, 60, 1, s. 29-38.
2. J. Wróblewski: Naturoterapia w praktyce, pogromcy cellulitu, grudzień 2017 – styczeń 2018 (04), s. 50-55.